Nasze Zabrze Samorzadowe 12/96

Omnibusem po Zabrzu

Dotarcie do Zabrza kolei zelaznej w roku 1845, a nastepnie uruchomienie
linii tramwajowych Zabrze - Gliwice i Zabrze - Biskupice - Bytom w roku 1894
[hmmm... przyp. WILQ], na kilkadziesiat lat zaspokoily potrzeby
komunikacyjne miasta. Powstanie nowych osiedli mieszkaniowych na poczatku
lat 20 XX wieku spowodowalo koniecznosc ich polaczenia z centrum Zabrza. W
drugiej polowie 1924 r. uruchomiono linie autobusowa Sosnica - Zabrze -
Mikulczyce.

Omnibusy zdaly egzamin na tyle dobrze, ze w poczatkach nastepnego roku
pomyslano o rozszerzeniu tej formy transportu i wytypowano nowe trasy. Dla
ich obslugi 1 marca 1926 r. powolano "Staedtische Kraftwagenverkehr
Hindenburg" z siedziba w gazowni miejskiej przy Haldenstr. 7. Dyrektorem
Miejskiej Komunikacji Samochodowej zostal dyrektor gazowni, Otto Schulz. Na
poczatek utworzono 6 linii, trasy wszystkich zaczynaly sie na pl. Dworcowym.

Linia 1, Zabrze - Sosnica, miala 7 przystankow: wymieniony juz poczatkowy,
dalej na ul. Wolnosci przy hotelu Kochmanna [dzis jest tam pl. Wolnosci -
przyp. WILQ], na ul. 3 Maja przy hotelu Glassera (obok LOK) i przy
restauracji Schwarzer Adler (naprzeciw sadu), na ul. F. D. Roosevelta przy
strzelnicy Gawlitty, przy kopalni Sosnica i koncowy w samej Sosnicy. Stamtad
omnibusy wracaly ta sama trasa do Zabrza. Kolejne kursy zaczynaly sie co
godzine poczawszy od 7.10. W 1937 trase "jedynki" czesciowo zmieniono.
Zamiast ul. 3 Maja omnibusy jezdzily ul. de Gaulle'a. Przybyly takze 2
przystanki: przy koszarach i przy kosc. sw. Jozefa.

Linia 2 laczyla Zabrze z Mikulczycami, Grzybowicami i Rokitnica. Od 6.00
autobusy jezdzily co 20 minut. [AFAIK na poczatku jezdzily co godzine,
dopiero od 1929 co 20 minut - przyp. WILQ] Wyjechawszy spod poczty,
zatrzymywaly sie przy hotelu Kochmanna, skad ul. Powstancow Sl., Bytomska i
Hagera dojezdzaly do nastepnego przystanku przy kopalni Szczescie Ludwika.
Kolejne trzy przystanki znajdowaly sie juz w Mikulczycach: przy restauracji
W. Kubana, ratuszu i dworcu kolejowym. Potem byl jeszcze przystanek w
Grzybowicach i autobus konczyl trase przy restauracji H. Hurdesa w Rokitnicy
[okolice dzisiejszgo dworca autobusowego - przyp. WILQ]. Po wybudowaniu
linii tramwajowej Zabrze - Mikulczyce zlikwidowano w trasie "dwojki" odcinek
Zabrze - Mikulczyce Ratusz i przedluzono ja w samej Rokitnicy.

Linia 3 prowadzila spod poczty w 3 rozne miejsca: 12 kursow do osiedla Gagfa
(rejon ulic Czolgistow i J. Matejki), 11 kursow do przejscia granicznego z
Polska na ul. 3 Maja, 6 kursow do kopalni Makoszowy. [w godzinach
najwiekszego ruchu gornikow na trasie Makoszowy - Guido kursowal tez
wahadlowo jeden autobus bez numeru linii - przyp. WILQ] Wszystkie autobusy
zatrzymywaly sie przy hotelu Kochamanna, a nastepnie mialy 3 przystanki na
ul. 3 Maja: przy hotelu Glassera, przy ul. Sienkiewicza i przy ul.
Chojnickiego. Omnibus jadacy do osiedla Gagfa skrecal nastepnie w ul.
Matejki. Dwa pozostale zatrzymywaly sie przy kopalni Guido, po czym jeden
jechal prosto do granicy, zas drugi skrecal w Makoszowska.

Linie 4, 5 i 6 laczyly Zabrze z Zaborzem. "Czworka" do Zaborza Wsi przez
Kolonie B [Zaborze Wies to okolice ulic Korczoka i Kawika, a Kolonia B -
ulice Skargi i Lompy] jechala ul. Wolnosci, 3 Maja, Sienkiewicza, Wolnosci,
Skargi, Lompy, Wolnosci, Wyciska i Korczoka. Powrot na pl. Dworcowy
nastepowal ulicami Pawliczka, Koncowa, Sienkiewicza i 3 Maja. "Piatka"
pokonywala te trase w przeciwna strone. Autobusy jezdzily co godzine, linii
4 od 6.15, linii 5 od 6.45 [i znow jest to prawda dopiero od 1929, wczesniej
linia 5 kursowala co 2 godziny - przyp. WILQ]. Linia 6 na trasie Zabrze -
Zaborze Kolonia B kursowala bardzo krotko, zlikwidowano ja okolo 1929 r.

W latach 30 zmieniono trasy linii 3, 4 i 5. [bylo to zwiazane z budowa linii
tramwajowej do kop. Guido - przyp. WILQ] Wg rozkladu jazdy z pazdziernika
1937 r. nowa "trojka" jezdzila z Zabrza do Zaborza. Jej trasa biegla z pl.
Dworcowego ulicami Wolnosci, Pawliczka, Korczoka, Wyciska i znowu Wolnosci
do placu tragowego usytuowanego naprzeciwko wylotu ulicy Lompy. Nowa
"czworka" z kolei z pl. Dworcowego ulicami Wolnosci, gen. de Gaulle'a,
Roosevelta i Czolgistow dojezdzala pod cmentarz sw. Anny. Plan Zabrza wydany
w 1941 r. sugeruje, ze obie te linie polaczono z czasem w jedna.

Przez caly okres istnienia w Zabrzu komunikacji autobusowej sprzedawano
bilety jednorazowe, miesieczne oraz karnety z 10 i 20 biletami. W roku 1931
bilet z Zabrza do Mikulczyc Ratusza kosztowal 30 fenigow. W najlepszym dla
omnibusow roku 1930 przejechaly one 590734 km przewozac 2866431 pasazerow.
Ci ostatni gubili w nich przerozne przedmioty, ktore mozna bylo odebrac w
dyrekcji przedsiebiorstwa. Przedmioty nieodebrane w ciagu 6 tygodni od
wymienienia ich w ogloszeniu prasowym trafialy na licytacje. Rowniez po
drugiej stronie granicy na Czarnawce w latach 30 kursowaly autobusy. Jeden z
nich laczyl Nowa Wies [Wirek - przyp. WILQ] z Pawlowem i Konczycami.

Piotr Hnatyszyn

[zdjecie i podpis: Autobusy MAN-Diesel na placu Dworcowym w 1936 roku]

| Po paru minutach nadjechał MAN NL223-? (zapomniałem
| numerka...:-( na linii 624.

To był MAN NL223-20

| Już wcześniej parę osób ładowało się do
| naszego Ikarusa myśląc, że to 624 (pomimo całej sterty różnych tablic
| typu "Przewóz pracowników", "Autobus uszkodzony. Pasażerów nie zabiera".

W ogóle ludzie na przystankach zachowywali się zabawnie :-)) Również
kierowcy innych autobusów robili miny ;-))
Tablice były naprawdę ciekawe, oprócz tych wymienionych na uwagę zasługują:
"Brak wolnych miejsc" (w pustym autobusie ;-), "Przewóz dzieci" (z ładnym
rysunkiem dziewczynki i chłopczyka), "Kierowca sprzedaje bilety miesięczne",
"Tramwaj", "Turystyczny", "Wycieczka". Oczywiście było też wiele tablic
liniowych, w tradycyjnym wupekowskim wykonaniu - trwałych i czytelnych, w
przeciwieństwie do kazetkagopowskich.

| Po sesji zdjęciowej ruszyliśmy do Gliwic. Na pętli w Wójtowej Wsi
| przebraliśmy się za zatramwaj T-4

Do zdjęcia ustawił nam się poc. 404 - musiał podjechać kawałeczek do
autobusu. Oczywiście włączyła się sygnalizacja, i kilka metrów przed nami, w
czasie gdy robiliśmy zdjęcia, na ul. Daszyńskiego ustawił się przed
czerwonym światłem sznurek samochodów ;-)) Potem tramwaj ładnie wycofał i
światełko zgasło ;-))
Ci co znają układ torów i sygnalizację w tym miejscu, z pewnością czują, że
było zabawnie (sygnalizator dla samochodów świeci przed torem wjazdowym na
petlę, nawet gdy tramwaj nie wjeżdża, lecz wyjeżdża z pętli innym torem, a
tu tramwaj nawet nie wyjeżdżał ;-)

| Gliwice Zygmunta Starego, skąd już jako zatramwaj T-1 pojechaliśmy do
| ulicy Dworcowej, a stamtąd po zmianie tablic, jako T-2 do Trynku.

Jak się okazało, przy skręcaniu z Jana Pawła II na Mikołowską widział nas
miłosnik kolei - użytkownik "Krzyskolejarz" z pmk - zdziwił go autobus na
trasie, po której autobusy nie jeżdżą, w dodatku dziwnie oznaczony ;-)

| Tam wjechaliśmy na teren stacji benzynowej Arala, którą przecinają resztki
| linii kolejowej wąskotorowej Gliwice-Racibórz. Natychmiast przyczepił
| się do nas jakiś bliżej niezidentyfikowany pracownik stacji, który
| kategorycznie zabronił nam fotografowania obiektów stacji ;-).

Była tam też jakaś dziwna delegacja/wycieczka - ludzie patrzyli się na nasz
autobus i na nas jak na dziwadła, co przecież było uzasadnione...

| Z Trynku wyruszliśmy w kierunku Mikulczyc. Po drodze odbył się fotostop
| z tablicami linii 41 (specjalnie dla prezesa PKM Gliwice :-), później
| pojechaliśmy przez Sośnicę i Osiedle Skłodowskiej-Curie. Na pętli przy
| dworcu PKP w Mikulczycach zmiana dekoracji na zatramwaj T-33

To co zostało ze stacji kolejowej Zabrze Mikulczyce woła o pomstę do nieba.
Chce się płakać jak widzi się taką dużą, uśmierconą stację.

| i po sesji
| zdjęciowej odjechaliśmy do Rokitnicy. Na pętli w Rokitnicy (już
| otablicowani za T-32 i stojący na stanowisku odjazdowym do Stolarzowic)
| staliśmy się lokalną sensacją ("Panie, a dokąd to jedzie? Do
| Stolarzowic? A można wsiadać?")

Tu też jakaś dziewczynka w wieku szkolnym pytała się "od kiedy to kursuje"
;-)

| co niektórzy mieszkańcy natychmiast
| zaczęli rozpamiętywać jak to kiedyś tramwaje u nich jeździły. Kolejny
| fotostop odbył się w miejscu dawnej mijanki końcowej, przy poczcie w
| Stolarzowicach.

Niestety, z przyczyn obiektywnych nie wjechaliśmy na pole, po którym szły
kiedyś tory tramwajowe :-(

| W Bytomiu nie mogliśmy sobie odmówić wjazdu na Dworzec Tramwajowy na
| Placu Sikorskiego.

Jadąc z Pl. Wolskiego na Pl. Sikorskiego pewne znaki drogowe potraktowaliśmy
hmm, delikatnie mówiąc - w sposób dowolny ;-)) To dodało jeszcze emocji :-)

| Wyprosiliśmy jeszcze ustawienie obok samochodu
| Kontroli Ruchu i włączenie kogutów - sesja zdjęciowa składu stopiątek
| (rezerwa), Ik280 jako T-31 i samochodu kontrolerskiego. Ludzie na
| przystanku patrzyli jak na ufo ;-).

Tu też jakaś kobieta przyszła pytać, za jaki tramwaj ten autobus pojedzie.
W ogóle był niezły cyrk. Wjeżdża autobus dziwnie oznakowany, tam, gdzie
autobusy nie wjeżdżają, wybiega kilku wariatów, każą kontrolerowi samochód
przestawiać i koguty włączyć, krzyczą coś do siebie w podnieceniu i robią
zdjęcia...

| Z Placu Sikorskiego odjazd w kierunku ulicy Piekarskiej - jako T-38
| (prawdopodobnie pierwszy w historii zatramwaj na tej linii). Zawracanie
| odbyło się przez objazd zajezdni (czyli obecnego placu postojowego PKM
| Bytom). Na środku tegoż odbył się fotostop. A później, po zaparkowaniu
| obok N-954 mała zmiana planów - ponieważ i tak musielibyśmy czekać aż
| N-ka wróci za 13 minut (celem zrobienia odpowiednich zdjęć)
| postanowiliśmy się przejechać nią pod Kościół św.Trójcy i z powrotem.

Zrobiliśmy niezły tłok w tym wagonie. Oczywiście w poc. 381 przeprowadzone
zostały czynności związane z kontrolą biletów - jak zwykle ku wielkiemu
zdziwieniu pasażerów ;-))

| Po powrocie sesja zdjęciowa, pamiątkowe zdjęcie grupowe i zatramwaj
| odjeżdża. Podjechaliśmy na dworzec autobusowy w Bytomiu, gdzie chytrze
| wycyganiliśmy tablicę kierunkową linii 823 (kierowca dopiero później
| zorientował się komu tę tablicę pożycza ;-)

I popsuło mu to humor :-) Jeszcze prezes się dowie...

| Ogólnie wycieczka była bardzo udana - ogromne podziękowania dla PKM
| Gliwice za nieodpłatne wynajęcie autobusu, dla kierowcy Daniela Fica
| (notabene członka Stowarzyszenia Miłośników Kolei w Katowicach) za
| społeczną służbę oraz dla Przemka i Jarka Łysio, a także Pawła
| Niemczuka za przygotowanie trasy.

A ja dziękuję jeszcze ;-) Jakubowi Jackiewiczowi za wzorowe spełnianie
obowiązków kierownika wozu oraz wszystkim uczestnikom (w tym
konduktorowi-kontrolerowi biletów), dzięki którym zabawa była bardzo udana.

| Jedynie pogoda nam trochę nie
| dopisała, bo poza paroma krótkimi chwilami cały czas padał śnieg,
| przechodzący w niektórych momentach w śnieżycę.

Ale i tak nie zmarzłem tak jak w piątek tydzień temu ;-)

Liczę, że takich imprez będzie więcej ;-)

Pozdrawiam.
Jarek

- linia 3:
Trasa: Makoszowy - Zabrze - Mikulczyce.
Częstotliwość ruchu: 20 minut. Tabor: 2*105N.

- linia 4:
Trasa: Zaborze - Gliwice - Wójtowa Wieś.
Częstotliwość ruchu: 5 minut. Tabor 2*105N.
[wymagane dobudowie drugiego toru na fragmencie odcinka jednotorowego w
Wójtowej Wsi]

- linia 5:
Trasa: Bytom - Zabrze - Zaborze.
Częstotliwość ruchu: 10 minut. Tabor 2*105N.

- linia 6:
Trasa: Brynów - Katowice - Bytom Wrocławska.
Częstotliwość ruchu: 12 minut. Tabor 1*116N.

- linia 7:
Trasa: Bytom - Chorzów Batory - Zawodzie.
Częstotliwość ruchu: 8 minut. Tabor 1*102N.

- linia 8:
Trasa: Dąbrówka Wielka - Bytom Wrocławska.
Częstotliwość ruchu: 20 minut. Tabor 1*105N.

- linia 9:
Trasa: Chorzów - Chebzie - Bytom.
Częstotliwość ruchu: 15 minut. Tabor 2*105N.
[konieczność poprawy układu mijanek na trasie i stanu torowiska]

- linia 11:
Trasa: Katowice - Chebzie.
Częstotliwość ruchu: 12 minut. Tabor 2*105N.

- linia 12:
Trasa: Chorzów - Siemianowice.
Częstotliwość ruchu: 15 minut. Tabor 1*102N.

- linia 13:
Trasa: Katowice - Siemianowice.
Częstotliwość ruchu: 15 minut. Tabor 2*105N.

- linia 14:
Trasa: Alfred - Katowice - Mysłowice.
Częstotliwość ruchu: 15 minut. Tabor 2*105N.

- linia 15:
Trasa: Katowice - Sosnowiec - Zagórze.
Częstotliwość ruchu: 15 minut. Tabor 2*105N.

- linia 16:
Trasa: Katowice Słoneczna - Brynów.
Częstotliwość ruchu: 12 minut. Tabor 2*105N.

- linia 17:
Trasa: Chorzów - Łagiewniki - Chebzie.
Częstotliwość ruchu: 24 minuty. Tabor 1*102N.

- linia 18:
Trasa: Bytom - Ruda - Chebzie.
Częstotliwość ruchu: 20 minut. Tabor 1*105N.

- linia 19:
Trasa: Stroszek - Bytom.
Częstotliwość ruchu: 12 minut. Tabor 2*105N.

- linia 21:
Trasa: Milowice - Będzin - Huta Katowice.
Częstotliwość ruchu: 10 minut. Tabor 2*105N.

- linia 22:
Trasa: Czeladź - Będzin - Huta Katowice.
Częstotliwość ruchu: 10 minut. Tabor 1*105N.

- linia 23:
Trasa: Szopienice - Katowice Słoneczna.
Częstotliwość ruchu: 24-30 minut. Tabor 1*105N.
[linia uzupełniająca]

- linia 24:
Trasa: Sosnowiec Dw.PKP - Sosnowiec Okrzei.
Częstotliwość ruchu: 10 minut. Tabor 1*105N.

- linia 25:
Trasa: Dąbrowa Górnicza - Będzin - Żychcice.
Częstotliwość ruchu: 15-20 minut. Tabor 1*105N.
[konieczność poprawienia układu mijanek na trasie]

- linia 26:
Trasa: Mysłowice - Sosnowiec - Milowice.
Częstotliwość ruchu: 10 minut. Tabor 1*105N.

- linia 27:
Trasa: Kazimierz - Sosnowiec - Będzin.
Częstotliwość ruchu: 10 minut. Tabor 2*105N.
[konieczność budowy jednej mijanki w Klimontowie]

- linia 28:
Trasa: Będzin - Huta Katowice.
Częstotliwość ruchu: 10 minut. Tabor 1*105N.
[linia uzupełniająca]

- linia 29:
Trasa: Biskupice - Zabrze - Chebzie.
Częstotliwość ruchu: 20 minut. Tabor 1*105N.

- linia 30:
Trasa: Bytom - Biskupice.
Częstotliwość ruchu: 20 minut. Tabor 1*105N.
[linia uzupełniająca]

- linia 38:
Trasa: Bytom Kościół św.Trójcy - Bytom Stacja Ruchu.
Częstotliwość ruchu: 20 minut. Tabor N.
[linia dwuzmianowa - wydłużenie kursowania w dni robocze]

- linia 40:
Trasa: Chorzów - Chorzów Batory - Zawodzie.
Częstotliwość ruchu: 8 minut. Tabor 2*105N/1*102N.

- linia 41:
Trasa: Katowice Pl.Miarki - Bytom - Stroszek.
Częstotliwość ruchu: 12 minut. Tabor 2*105N.

- linia 115:
Trasa: Zagórze - Sosnowiec Dw.PKP.
Częstotliwość ruchu: 15 minut. Tabor 1*105N.
[linia uzupełniająca]

- uwagi:
* linie 4, 5, 29, 30 - zwiększenie częstotliwości pozwoli wyelimować
większość linii autobusowych.
* linie 15, 115 - jw.
* linie 21, 22, 28 - jw.
* linia 24 - jw.

===============

Zapraszam do dyskusji. Od razu informuję, że przyjmuję tylko konstruktywną
krytykę, a nie: "Memphis, coś Ty znowu wymyślił".

• zabrze dom muzyki i tańca
• Zabrze plan miasta
• Zabrze Schroniska dla zwierząt
• Zabrze Urząd Skarbowy
• ZABRZE REAL
• Zabrze Kościoły
• Zabrze mapa
• Zabrze M1
• Zabrze Platan
• Zabrze Gazownia
• zanotowane.pl
• doc.pisz.pl
• pdf.pisz.pl
• wyniegra.pev.pl

	Zabrze Mikulczyce	Wy�wietlono wypowiedzi znalezione dla frazy: Zabrze Mikulczyce